Vượt 5.000km để chạm đến ước mơ

sggp.org.vn - 16:15 01-09-2007

Với hành trang là 5 ngày lương thực đi đường, một quyển Kinh Thánh, một cuốn sách có tựa đề Hành hương, cùng một chiếc rìu làm vũ khí tự vệ và một tấm chăn, Legson Kayira hăm hở bắt đầu cuộc hành trình của đời mình: Vượt qua một chặng đường dài từ Nyasaland (Cộng hòa Malawi ngày nay), nơi bộ tộc cậu đang sinh sống tới Cairo (Ai Cập) để lên tàu sang Mỹ tìm kiếm một tấm bằng đại học.


Một khát vọng học cháy bỏng!

Đó là vào tháng 10-1958, lúc Legson gần 17 tuổi. Chuyến đi này bắt nguồn từ một ước mơ - dù đối với nhiều người đó chỉ là một sự điên rồ. Cậu muốn mình giống thần tượng Abraham Lincoln, một con người đi lên từ nghèo khổ rồi trở thành tổng thống Mỹ và đấu tranh không mệt mỏi cho phong trào giải phóng nô lệ. Cậu cũng muốn mình giống Booker T. Washington, người dám đứng lên phá bỏ xích xiềng nô lệ, trở thành nhà cải cách, nhà giáo dục vĩ đại của Mỹ. Để nhận rõ mục đích của mình, cậu cần phải học và học tại một trường hạng nhất. Vì vậy, cách tốt nhất là đến Mỹ. Trong suy nghĩ của cậu lúc đó không có gì ngoài khát vọng được đặt chân lên vùng đất mà cậu nghĩ có thể thay đổi số phận của mình.

Khi còn nhỏ, như nhiều đứa trẻ khác trong làng, Legson cũng cho rằng học hành đối với một đứa con nít Karongo tỉnh lẻ chỉ tổ phí thời gian. Nhưng sau khi đọc những quyển sách do các nhà truyền giáo trao tặng, cậu phát hiện ra thế giới còn có một Abraham Lincoln và một Booker T. Washington. Câu chuyện về hai bậc vĩ nhân này đã vén đám mây mờ đang che phủ cuộc đời cậu và rằng trước hết cậu cần phải học. Thế là cậu nung nấu ý định đi Cairo từ đó.

Sau năm ngày cuốc bộ khó khăn trên vùng đồi núi gồ ghề đầy đá tai mèo thuộc châu Phi hoang dã, Legson chỉ đi được vỏn vẹn 50km trong khi lương thực mang theo đã cạn, nước uống đã hết và không tiền bạc trong tay. Hoàn thành chặng đường 4.950km còn lại quả là chuyện không tưởng. Nhưng quay về đồng nghĩa với bỏ cuộc, là cam phận với cuộc sống nghèo khó và dốt nát. Thế rồi, cậu tự hứa với lòng mình: “Mình sẽ cố gắng đến hơi thở cuối cùng chứ nhất định không bao giờ dừng bước nếu chưa đến được nước Mỹ”. Và cậu lại tiếp tục lên đường.

Có những đoạn đường cậu đi cùng với người lạ nhưng phần lớn thời gian cậu làm kẻ lữ hành đơn độc. Đến mỗi ngôi làng mới, cậu thăm dò kỹ lưỡng trước khi tiến vào vì không biết họ sẽ có thái độ thân thiện hay thù địch. Đôi khi, cậu cũng kiếm được việc làm và một chỗ trú ngụ qua đêm còn thì cậu thường xuyên ngủ dưới trăng sao. Cậu tìm kiếm trái rừng và bất cứ loại cây cỏ nào có thể ăn được để sống qua ngày. Cậu trở nên gầy gò và ốm yếu dần theo cuộc hành trình, đó là chưa kể một trận sốt rét thập tử nhất sinh. Kiệt sức và xuống tinh thần trầm trọng, một lần nữa cậu lại muốn quay về. Nhưng Legson đã lật lại những trang sách mà cậu vẫn luôn mang bên mình. Những dòng chữ quen thuộc làm cậu tin tưởng trở lại vào mục đích của mình. Thế là cậu lại tiếp tục.
Viết nên câu chuyện thần kỳ

Ngày 19-1-1960, tức mười lăm tháng sau khi bắt đầu chuyến bộ hành thiên lý của mình, Legson đi được gần 1.600km và đến Kampala, thủ đô Uganda. Cậu ở lại Kampala sáu tháng và làm đủ thứ nghề. Có điều đặc biệt là cậu luôn dành từng phút rỗi rãi để vào thư viện đọc ngấu nghiến mọi thứ và tình cờ cậu bắt gặp một thư mục nói về các trường đại học Mỹ. Và đại học Skagit Valley ở vùng núi Vernon, bang Washington, đã trở thành hình ảnh thực tế đầu tiên trên con đường đi tìm tương lai tưởng như vô vọng của Legson. Ngay lập tức cậu viết đơn gửi hiệu trưởng nhà trường, trình bày hoàn cảnh của mình và xin một suất học bổng. Quá ấn tượng trước quyết tâm của cậu, ngài hiệu trưởng Trường Skagit không những cho phép Legson nhập học mà còn cấp cho cậu một suất học bổng và giới thiệu cho cậu một việc làm thêm để kiếm tiền trang trải chi phí ăn ở.

Một phần khát vọng của Legson đã trở thành hiện thực. Nhưng con đường của Legson vẫn còn rất nhiều chướng ngại phía trước. Theo luật pháp Mỹ, cậu phải có hộ chiếu và thị thực nhập cảnh. Nhưng để có hộ chiếu, cậu phải xuất trình giấy khai sinh. Khó khăn hơn nữa, để được cấp thị thực, cậu cần phải có một tấm vé khứ hồi khi đến Mỹ. Một lần nữa cậu lại cần đến bút và giấy. Cậu viết thư cho các nhà truyền giáo, những người đã dạy dỗ cậu từ tấm bé. Cuối cùng, mọi chuyện cũng được lo liệu ổn thỏa, trừ tấm vé máy bay khứ hồi để được cấp thị thực vào Mỹ. Không hề nao núng, Legson tiếp tục cuộc hành trình đi Cairo với niềm tin rằng thế nào cậu cũng kiếm được đủ số tiền cần thiết cho việc này. Cậu tự tin đến mức vét hết những đồng xu cuối cùng tậu một đôi giày mới để không phải đi chân đất qua cổng Trường Skagit Valley.

Ngày tháng trôi qua, tin tức về cuộc hành trình dũng cảm của cậu bắt đầu lan rộng. Vào lúc cậu đến Khartoum (thủ đô của Sudan) và rơi vào tình cảnh rỗng túi và kiệt sức, thì sinh viên Trường Skagit Valley (cùng sự đóng góp của người dân địa phương) đã gửi đến cậu 650 đô la để mua vé khứ hồi sang Mỹ. Khi biết tin này, Legson đã bật khóc vì biết ơn và vui mừng. Tháng 12-1960, sau cuộc hành trình dài hơn hai năm, cuối cùng Legson Kayira cũng đã đặt chân lên đất Mỹ. Cậu hãnh diện bước vào ngưỡng cửa Đại học Skagit Valley với hai quyển sách quý báu ôm chặt trong tay.

Câu chuyện về Legson chưa kết thúc ở đó. Sau khi tốt nghiệp đại học, cậu học lên nữa và trở thành giáo sư Chính trị học của Đại học Cambridge nước Anh, đồng thời là một tác giả có uy tín trên thế giới.

GIANG SĨ NHƠN

(*) Sách do Công ty Văn hóa Trí Việt (First News) phối hợp với NXB Tổng hợp TPHCM xuất bản.